Governance met vreemde ogen: de verwondering (1)

In “Governance met vreemde ogen” lees je de professionele bespiegelingen van Tom Knox en Nienke van Wissen van Veen, beide bestuurlijk adviseurs bij Vannimwegen, gespecialiseerd in governance. Die vreemde ogen verwijzen naar de Engelse roots van Tom die met gezonde verwondering naar de Nederlandse governance kijkt. Maar ook naar Nienke die zich verbonden voelt met de sector, maar – als consultant – er ook met een been buiten staat. Tom biedt een juridisch-bestuurskundige blik op governance. Nienke zet daar een eigenzinnige kijk op vitale governance naast, onder andere gestoeld op inzichten uit de corporate antropologie en systemisch organiseren. Onderwerp: Ingrediënten voor een vitale rolverdeling tussen bestuur en toezicht

29 januari 2024

Hoi Nienke,

Ik kwam iets opmerkelijks tegen in de statuten van een corporatie. Volgens artikel 26 van de Woningwet en de Modelstatuten moet een raad van commissarissen van een woningcorporatie een aantal besluiten van het bestuur goedkeuren. Daarbij gaat het meestal over zaken die grote impact hebben op de lange termijn positie van de organisatie. Maar het ontwerpartikel biedt ook de mogelijkheid om verder te gaan en overeen te komen dat het management goedkeuring van de rvc nodig heeft voor meer zaken dan in de wet geregeld is. Denk bijvoorbeeld aan het vaststellen of wijzigen van financieel/investeringsbeleid en/of het 'hoofdbeleid' van de corporatie.

Ik ben verbaasd, dit lijkt mij een nogal brede opdracht. De raad van commissarissen gaat dan ineens over de uitvoering. Waarom besluiten corporaties om dit te doen? Is dat nodig?

Invloed rolverdeling bestuur en rvc?
Zou er een verband zijn tussen de manier waarop in Nederland de rolverdeling tussen bestuur en toezicht is geregeld en deze “escape” in de wet om bevoegdheden voor toezichthouders toe te voegen? In Engeland is de rolverdeling tussen bestuur en intern toezicht bij corporaties zeer expliciet gedefinieerd. De raad van commissarissen is daar hoofdverantwoordelijk voor onder andere de koers, ambities, waarden en strategie, en beheert actief de risico's waarmee de organisatie wordt geconfronteerd. De bestuurder is verantwoordelijk voor de operationele uitvoering van de strategie/missie. Misschien klinkt dat wat formeel, maar in Engeland ben ik nooit op een rvc gestuit die behoefte had grip te krijgen of te houden met een formele goedkeuring op besluiten die binnen het domein van een directeur en/of bestuurder vallen.

Achterliggende behoeften toezichthouders
Ik probeer me voor te stellen wat de achterliggende behoeften kunnen zijn om zulke bevoegdheden toe te voegen aan de rol van toezichthouders in het besluitvormingsproces in Nederland. Daarbij kwamen een aantal vragen in mij op:

  1. Zijn er – naast wat in de wet, standaardstatuten en het risicoprotocol geborgd is - nog steeds belangrijke beslissingen waarop de rvc onvoldoende invloed heeft en risico loopt?
  2. Wordt de raad niet goed gebruikt als sparringpartner voordat het bestuur een principebesluit neemt? En voelen ze zich gedwongen om het besluit altijd goed te keuren?
  3. Bestaat er (bij sommige woningcorporaties) onduidelijkheid over de rol van de rvc en de besluiten waar goedkeuring voor nodig is?

Heb jij hier een beeld bij vanuit jouw werkpraktijk? Misschien zie jij nog andere oorzaken.

Hartelijke groet,
Tom

Lees de reactie van Nienke

Tom Knox

Meer weten?

Tom of Nienke vertelt je er graag meer over.

Tom: 06 27 10 74 29
Nienke: 06 28 16 12 73

t.knox@vannimwegen.nl
n.vanwissenvanveen@vannimwegen.nl