We moeten iets met leefbaarheid

De leefbaarheid in veel buurten met sociale woningbouw staat structureel onder druk. Dat is wel duidelijk. Veel corporaties voelen ook dat ze “iets” moeten met leefbaarheid. Maar wat eigenlijk?

14 december 2023

Leefbaarheid is een vaag begrip. Het is vaak subjectief en een typisch containerbegrip. Leefbaarheid is een thema waarin je samenwerkt met bewoners en andere instanties zoals de gemeente. Dus hoe geef je daar concreet invulling aan?

Visie
Een corporatie die “iets” wil met leefbaarheid begint daarom vaak met opstellen van een visie. Belangrijke vragen daarbij zijn:

  • Wat verstaat de corporatie onder leefbaarheid?
  • Wat is de rol van de corporatie hierin?
  • Hoe ziet de corporatie de rol van andere partijen, zoals de gemeente, netwerkpartners en bewoners?

Het opstellen van zo'n visie is op zichzelf al een uitdaging. Vaak bestaan er binnen de organisatie uiteenlopende opvattingen over wat leefbaarheid inhoudt en welke rol de corporatie daarin moet spelen.

Leefbaarheid en reguliere bedrijfsvoering
Werken aan leefbaarheid is breder en gaat verder dan de leefbaarheidsactiviteiten in de Woningwet. Zaken als zorgen voor een aantrekkelijke woning en woonomgeving, voorlichting aan huurders, zorgen voor een diverse bevolkingssamenstelling in complexen en buurten, een slagvaardige aanpak van overlast en overleggen met huurders en samen in actie komen (participatie) hebben grote effecten op de leefbaarheid. Deze activiteiten vallen meestal niet onder de Woningwet, maar zijn reguliere bedrijfsvoering.

Integrale benadering van leefbaarheid
Wanneer de woningcorporatie het begrip leefbaarheid concreet maakt en de eigen rol definieert, valt meteen op dat werken aan leefbaarheid de hele corporatie aangaat. Als een aantrekkelijke woning en woonomgeving een speerpunt is, dan betekent dit meteen iets voor het onderhoud, renovatie- en nieuwbouwprojecten en het opleveren van woningen bij verhuur.

Voorlichting aan huurders gebeurt bij het verhuurproces. Het snel signaleren van problemen is een taak voor wijkbeheerders én vaklieden. Kortom, niet alleen woonconsulenten en wijkbeheerders hebben een rol bij het werken aan leefbaarheid. Iedereen die iets doet met mensen of stenen, heeft een rol.

Effectieve afstemming voor optimaal resultaat
Werken aan leefbaarheid vraagt veel interne en externe afstemming. Het helpt daarmee om de vragen 'Waar zijn we van?' en 'Waar zijn we niet van?' te beantwoorden. Maar het is niet handig om dit alleen met de corporatieprofessionals te doen. Werken aan leefbaarheid vraagt nu eenmaal om een goede samenwerking. Afstemmen met de gemeente, netwerkpartners en bewoners is cruciaal.

Van beleid naar actie: een doelgerichte uitvoeringsagenda
Het opstellen van visie en beleid is een complexe taak die aanzienlijke tijd vergt. Maar zelfs dan is er nog geen tastbaar resultaat. Het uitwerken van het beleid vraagt opnieuw veel afstemming en tijd. Denk aan het integreren van leefbaarheid in renovatieprojecten, voorlichtingsmateriaal ontwikkelen, werken met een effectieve aanpak bij verhuur, opzetten van meetinstrumenten, wijkaanpak organiseren, en meer.

Het organiseren van het werken aan leefbaarheid begint bij het besef dat leefbaarheidsbeleid niet direct in zijn volledige breedte kan worden ingevoerd. Het vraagt veel van mens en organisatie, maar het is tegelijkertijd cruciaal om meteen te beginnen. Voor veel acties is immers geen uitgebreid beleid nodig, zoals wekelijks tijd doorbrengen in de wijk, maandelijkse interacties met bewoners, zoals een schouw of tuinenmiddag; portiekgesprekken; themabijeenkomsten met netwerkpartners.

Focus op de uitvoeringsagenda
Een goede uitvoeringsagenda zorgt ervoor dat de corporatie adequaat in beweging komt en er op de achtergrond wordt gewerkt aan een goede structuur en beleid.

Het bewaken van een goede balans tussen beleid maken en acties met impact in de praktijk is vaak lastig.

De grootste valkuil is dat corporaties doorschieten in de systeemwereld. Bijvoorbeeld een eigen meetinstrument maken lijkt aantrekkelijk, maar er gaat veel geld en tijd in zitten, zonder dat de huurder enig effect merkt. Gedegen projectbeschrijvingen en plannen van aanpak lijken heel professioneel, maar als er daarna geen tijd is om het uit te voeren, dan is dat verspilling van tijd.

Toch is visie en beleid wel degelijk nodig om het werken aan leefbaarheid intern en extern af te stemmen. Harry of één van zijn collega's van Vannimwegen helpen u graag.

Harry Vlaar

Meer weten?

Harry vertelt je er graag meer over

06 51 81 31 61

h.vlaar@vannimwegen.nl