Goed is genoeg in compliance en governance.

Besparen als gevolg van de verhuurderheffing
Omdat tegelijkertijd de verhuurderheffing een flinke greep in de kas(stroom) deed, werd besparen op bedrijfsvoering een tweede thema. Het leidde tot een personeelsreductie van ongeveer 20%. Het lijkt erop dat vooral mensen vertrokken in staffuncties als communicatie en projectontwikkeling en mensen die werkten aan leefbaarheid.

Wijken onder druk
In de twintiger jaren dringen andere prioriteiten zich op. De bestaande woningvoorraad vraagt flinke verduurzamingsaandacht. Het beleefde tekort op de woningmarkt is groot. Economische problemen door kostenstijgingen landen vooral in wijken en buurten met corporatiewoningen. Diezelfde wijken staan onder druk door de grote instroom van mensen die meer aandacht nodig hebben.

Minister van Volkshuisvesting terug van weggeweest
Opnieuw is er een minister van Volkshuisvesting. Hij dringt binnen alle overheidslagen aan op versnellen van bouw- en verduurzamingsproductie. Er zijn zorgen of corporaties over voldoende investeringskracht beschikken. En bouwen wordt ondertussen vooral in rap tempo duurder. Menig woningcorporatie staat vol in de actiestand: Hoe komen we tot versnelling.

Doelmatig toezicht?
Juist dan is de kans op fouten en onzorgvuldigheid aanwezig. Juist dan is toezicht nodig. Maar de vraag is wel of dat toezicht dan voldoende doelmatig gebeurt. Meer is makkelijk, minder een stuk lastiger. Dat vraagt moed en soms tegen de stroom in zwemmen. Verminderen van ‘zorgvuldigheid’, ‘toezicht’ of ‘kwaliteitszorg’ doet namelijk direct bij iemand pijn. En toch is ook daar de ‘tucht van de markt’ nodig. Het kan toch niet zo zijn dat we vooral bezig zijn elkaar te controleren terwijl het water in wijken aan de lippen staat?

Leiden regels en controle-kramp teveel af van de bedoeling?
Hoofdvraag één is of regels en controle-kramp niet teveel afleiden van de bedoeling. Een bestuurder vraagt mij of ik vind dat hij een leergang bij een postdoc moet doen. ‘ik weet niet of ik daar veel leer, maar ik heb in één klap m’n PE-punten’. Hij agendeert terecht een bedoelingvraag. Als voldoen aan de regels belangrijker wordt dan het doel van de regels gaat er iets mis. Veel bestuurders zien zich nu genoodzaakt om aan het begin van hun tweede benoemingstermijn te gaan solliciteren. Hun remuneratiecommissie kan veelal niet jaren tevoren uitsluitsel over een derde termijn geven. Wat doe je dan als je kostwinner bent en het einde van je tweede termijn komt in zicht? Zijn organisaties in verandering en onder de druk om in moeilijke omstandigheden snel te leveren op de woningmarkt daar echt bij gebaat?

Is de inzet op governance en compliance voldoende doelmatig?
Hoofdvraag twee is of inzet op governance en compliance voldoende doelmatig is? Een rvc vraagt de bestuurder van één van onze klanten om minder rapportages: ‘Het helpt ons nauwelijks en je kunt je tijd vast beter gebruiken’. Een andere rvc vraagt zich af of het aantal leden in de rvc niet minder kan zijn. Wat goed zijn dergelijke vragen! Ik voeg er een paar toe: Hoeveel tijd en geld mag toezicht kosten? Is 2 FTE extra om de rvc te informeren veel? Zijn wervingscampagnes met advertenties op de voorpagina van landelijke dagbladen echt nodig?

Ben doelgericht dwars
Het vermijden van de confrontatie en ‘gewoon maar doen omdat het moet’, is makkelijk. Je helpt wellicht zelfs je organisatie en jezelf. Je helpt de Haagse beleidsmaker en je sector echter niet. Een Haagse topambtenaar vertrouwde mij toe: ‘We zijn heel klantgericht: we passen regels pas aan als ze vaak overtreden worden’. Stel daarom juist vragen en ben doelgericht dwars! Hebben we het lef om met de bedoeling voor ogen een cyclus van ondernemingsplan, visitatie of herbenoeming ter discussie te stellen? Durven we de Aw te bekritiseren als ze drie keer in korte tijd dezelfde mens ‘fit and proper-testen ’ voor dezelfde soort functie?

Wij helpen graag de geest te scherpen en zijn er ook als er gedoe door ontstaat.